Zaktualizowano dnia 19 września 2024
Technologia żywności to jedna z dziedzin nauk o żywieniu, zajmująca się produkcją, przetwarzaniem, utrwalaniem i kontrolą jakości produktów spożywczych – w różnej skali: od lokali gastronomicznych aż do hal produkcyjnych. Co dokładnie obejmuje ten proces?
Od produkcji do wydania
Specjaliści, którzy biorą udział w procesie przetwarzania artykułów spożywczych, mają szereg kompetencji, które mogą wykorzystać do celów racjonalnego żywienia. Czuwają nad procesem produkcji żywności, dbają o jej bezpieczeństwo, jakość i autentyczność. W zależności od miejsca zatrudnienia i kompetencji, mogą projektować i usprawniać linie produkcyjne w zakładach przetwarzających żywność, bądź opracowywać diety i jadłospisy na potrzeby żywienia zbiorowego i podać je w pięknej oprawie, zgodnie ze sztuką obsługi klienta.
Przy tego rodzaju pracy niezbędna jest wiedza przede wszystkim z procesów, jakie zachodzą w żywności podczas przetwarzania, oraz jaki wpływ ma ona następnie na człowieka. Jest to podstawa, aby móc planować i optymalizować procesy takie jak produkcja, obróbka, planowanie żywienia i jego wydawanie – każdy z tych elementów ma wpływ na końcowy efekt, jakim jest zdrowie i zadowolenie konsumentów. Chemia i biologia są więc głównymi przedmiotami, które są wykładane podczas nauki, a dodatkowo – przedmioty zawodowe, związane z obsługa procesów – takich jak na przykład:
- wytwarzanie produktów spożywczych,
- obsługiwanie maszyn i urządzeń, stosowanych do produkcji wyrobów spożywczych,
- organizowanie i nadzorowanie przebiegu procesów technologicznych w przetwórstwie spożywczym,
- kontrolowanie pracy maszyn stosowanych w przetwórstwie żywności.
Technolog żywności – czym się zajmuje?
Technolodzy żywności dbają o cały proces produkcji artykułów spożywczych – od planowania i organizacji stawiania hal produkcyjnych, poprzez projektowanie linii produkcyjnej i opakowaniach produktów kończąc – to od strony technologicznej. Natomiast od strony spożywczej – mogą opracowywać nowe receptury i sposoby przetwarzania surowców; czuwają również nad procesem jakościowym, dbając o wysoki standard produkowanej żywności, zgodny z wszelkimi normami i przepisami prawa żywnościowego.
Przykładowe procesy przetwarzania i rozwój produktów, powstałe dzięki pracy technologów żywności, to między innymi:
- liofilizacja – proces odwodnienia poprzez jego zamrożenie i poddanie niskiemu ciśnieniu, a następnie usunięcie lodu za pomocą sublimacji; wydłuża to okres przydatności do spożycia, nie niszcząc przy tym struktury produktu i jego wartości odżywczych
- dekofeinizacja – proces usuwania kofeiny z kawy i herbaty;
- sterylizacja produktów metodą UHT – wystawienie produktu na działanie wysokiej temperatury przez krótki czas w celu jego sterylizacji;
- pasteryzacja, puszkowanie, homogenizacja.
Technolodzy żywności znajdują zatrudnienie w przedsiębiorstwach zajmujących się przetwórstwem, kontrolą i obrotem żywności, ale również:
- w laboratoriach analitycznych i kontroli jakości produktów spożywczych,
- w zakładach żywienia zbiorowego,
- w browarach, gorzelniach,
- w ośrodkach badawczo-rozwojowych,
- w instytucjach naukowo-badawczych.
Stale opracowywane są nowe technologie przetwarzania surowców, jak mięso hodowane w laboratorium czy żywność drukowana za pomocą drukarek 3D. To bardzo przyszłościowe zajęcie, mające wpływ na sposób żywienia wielu grup społecznych.
Technik żywienia – dalszy ciąg łańcucha
Technicy żywienia i usług gastronomicznych to specjaliści, którzy dbają o gastronomiczną część procesu. Planują i oceniają sposób żywienia – również grupowego; układają diety i jadłospisy, mogą również doradzać w zakresie prawidłowego i racjonalnego odżywiania się. Przygotowują i dekorują potrawy, potrafią również estetycznie je zaserwować – zgodnie z zasadami prawidłowej obsługi. Są przygotowani do prowadzenia lokali gastronomicznych – od procesu kalkulacji kosztów, zakupu niezbędnego sprzętu i wystroju, poprzez obsługę klienta i organizowanie pracy personelu. Dbają również o prawidłową gospodarkę odpadami, znają zasady prawidłowego przechowywania żywności, kontroli jego jakości i wartości odżywczych.
Technik żywienia może pracować w takich miejscach, jak:
- restauracje, kawiarnie, bary,
- zakłady gastronomiczne, hotele,
- zakłady żywienia zbiorowego,
- zakłady kontroli jakości produktów spożywczych,
- własna działalność.
Kompetencje technika żywienia i usług gastronomicznych pozwalają na podjęcie pracy również jako organizator usług żywieniowych, imprez okolicznościowych czy usług cateringowych, a także jako doradca w zakresie prawidłowego żywienia.
Aby móc realizować się w gastronomii i poznać tajniki żywienia, warto zrobić kurs kwalifikacyjny Technik żywienia i usług gastronomicznych – dzięki niemu można uzyskać wiedzę i kwalifikacje zawodowe, pozwalające na podjęcie zatrudnienia w zakresie ukończonych specjalizacji.
